محافظت از حیوانات خانگی در برابر کک و کنه: راهنمای کامل برای صاحبان حیوانات خانگی
مقدمه
کک‌ها و کنه‌ها دو مورد از رایج‌ترین دغدغه‌های مراقبت از حیوانات خانگی هستند. در حالی که پیشگیری بهترین روش برای جلوگیری از این انگل‌ها است، شناخت علائم و نشانه‌های کک و کنه برای کمک به حیوانات خانگی در صورت ابتلا ضروری است.
کک‌ها
کک‌ها رایج‌ترین انگل‌های خارجی هستند که حیوانات خانگی را دچار مشکل می‌کنند. این حشرات بدون بال از خون تغذیه می‌کنند، می‌توانند تا 60سانتی‌متر بپرند و در محیط بسیار مقاوم هستند.
چرخه زندگی کک
کک‌ها بین 13 روز تا 12 ماه زندگی می‌کنند و در این مدت میلیون‌ها تخم تولید می‌کنند. با وجود گونه‌های مختلف کک، کک گربه با نام علمی Ctenocephalides felis بیشترین تأثیر را بر سگ‌ها و گربه‌ها در ایران دارد.
علائم وجود کک در سگ‌ها
کک‌ها بیشتر در ناحیه شکم، پایه دم و سر سگ‌ها مشاهده می‌شوند. علائم رایج عبارتند از:
- مشاهده “مدفوع کک”در پوشش سگ (نقاط کوچک و تیره شبیه شن)
- مشاهده تخم کک (دانه‌های سفید کوچک)
- آلرژی پوستی
- خارش، لیسیدن یا گاز گرفتن بیش از حد پوست
- ریزش مو
- زخم‌ها و نواحی ملتهب (hot spots)
- لثه‌های رنگ پریده
- کرم‌های نواری
علائم وجود کک در گربه‌ها
اگر گربه‌تان به‌طور مداوم خود را می‌خاراند، از شانه‌ی دندانه ریز استفاده کنید و به گردن و پایه دم توجه ویژه داشته باشید. اگر اشکال قهوه‌ای کوچک و سریعی به اندازه سر سوزن مشاهده کردید، احتمالا گربه شما دچار کک شده است. علائم دیگر شامل:
- مشاهده “مدفوع کک” در پوشش گربه (نقاط کوچک و تیره شبیه شن)
- مشاهده تخم کک (دانه‌های سفید کوچک)
- پوست ملتهب
- خارش مداوم و گاز گرفتن و لیسیدن
- ریزش مو
- کرم‌های نواری
- لب‌ها و لثه‌های رنگ پریده
کک‌ها به‌راحتی از فضای بیرون به داخل خانه منتقل می‌شوند و در محیط‌های گرم و مرطوب با دمای بین 18 تا 27 درجه سانتی‌گراد رشد می‌کنند. کک‌های بالغ بیشتر عمر خود را روی بدن حیوانات می‌گذرانند و در پوشش آنها تخم‌گذاری می‌کنند.تخم‌ها به فرش، مبلمان و تختخواب می‌ریزند و کک‌های که بالغ شده اند برای یافتن میزبان جدید به انسان یا حیوان می‌چسبند.
عوارض کک
کک‌ها می‌توانند 15 برابر وزن خود خون مصرف کنند که تعداد زیاد آنها ممکن است منجر به کم‌خونی و از دست دادن خون شود.این مسئله به‌ویژه برای توله‌سگ‌ها و بچه‌گربه‌ها خطرناک است، زیرا آنها به سلول‌های قرمز خون کافی نیاز دارند.برخی حیوانات به بزاق کک حساسیت دارند و ممکن است دچار درماتیت آلرژیک ناشی از کک شوند.
درمان کک
اگر به وجود کک در حیوان خانگی مشکوک هستید، به دامپزشک مراجعه کنید. درمان تمام حیوانات خانگی ضروری است و محیط زندگی نیز باید پاک‌سازی شود. برنامه درمانی ممکن است شامل موارد زیر باشد:
- استفاده از درمان‌های موضعی یا خوراکی و همچنین شامپوها، اسپری‌ها و پودرهای مخصوص.
- تمیز کردن کامل خانه، شامل فرش‌ها، تختخواب‌ها و مبلمان. در موارد شدید، استفاده از اسپری یا مه‌پاش ممکن است نیاز به تخلیه موقت خانه داشته باشد.
- هرگز از محصولاتی که برای سگ‌ها ساخته شده‌اند، روی گربه‌ها استفاده نکنید.
- اگر حیوان خانگی شما به طور مکرر به کک آلوده می‌شود، ممکن است به درمان فضای باز نیاز باشد.
پیشگیری از کک
- از شانه کک‌گیر به طور منظم استفاده کنید و تختخواب حیوان را هفته‌ای یک‌بار بشویید.
- فضای بیرون خانه را از برگ‌های خشک و بقایای گیاهی تمیز کنید و به خاطر داشته باشید که کک‌ها در نواحی تاریک و مرطوب پنهان می‌شوند.
- از محصولات پیشگیرانه کنترل کک استفاده کنید. این محصولات به صورت نسخه‌ای و بدون نسخه در دسترس هستند و باید با توصیه دامپزشک انتخاب شوند.
کنه‌ها
کنه‌ها انگل‌هایی هستند که از خون حیوانات میزبان مانند سگ‌ها و گربه‌ها تغذیه می‌کنند. ممکن است حیوان میزبان به راحتی متوجه حضور کنه‌ها نشود، اما گزش آنها می‌تواند بسیاری از بیماری‌ها را منتقل کند.
انتقال کنه
اکثر گونه‌های کنه برای زنده ماندن به تغذیه از خون میزبان وابسته اند .کنه‌ها هنگام گزش، سر خود را در پوست فرو می‌برند و خون را مکیده و تغذیه می‌کنند.کنه‌ها در بهار و تابستان فعال‌تر هستند و در علف‌های بلند و بوته‌ها زندگی می‌کنند.آنها ممکن است از حیوانات خانگی که به خانه می‌آیند به دیگر محیط‌های داخل خانه منتقل شوند.کنه‌ها معمولاً به نواحی نزدیک به سر، گردن، گوش‌ها و پاها می‌چسبند.این انگل‌ها در مناطق گرم و نواحی جنگلی نیز بیشتر شایع هستند.
تشخیص وجود کنه روی حیوانات خانگی
- کنه‌ها به‌طور معمول با چشم غیرمسلح قابل مشاهده هستند. اندازه‌ی آنها قبل از گزش شبیه به سر سوزن است و معمولاً زمانی که با خون پر می‌شوند، دیده می‌شوند.
- هر بار که حیوان خانگی وارد خانه می‌شود، دست‌های خود را به آرامی روی بدنش بکشید و به‌ویژه به گوش‌ها، سر و پاها توجه کنید.اگر در منطقه‌ای زندگی می‌کنید که کنه‌ها رایج هستند، به‌ویژه اگر حیوان خانگیتان زمان زیادی را بیرون از خانه می‌گذراند، باید مرتباً او را بررسی کنید.
عوارض ناشی از کنه‌ها
- از دست دادن خون
- کم‌خونی
- فلج ناشی از کنه
- تحریک یا عفونت پوستی
- بیماری لایم
بیماری لایم
بیماری لایم یک عفونت باکتریایی است که می‌تواند انسان، سگ‌ها، گربه‌ها و سایر پستانداران را تحت تأثیر قرار دهد.
- کنه‌های ناقل این بیماری معمولاً به سگ یا انسان چسبیده و باکتری را منتقل می‌کنند.
- علائم بیماری لایم شامل افسردگی، تورم غدد لنفاوی، کاهش اشتها، تب، درد و تورم مفاصل و نارسایی کلیه است.
- درمان بیماری لایم معمولاً با آنتی‌بیوتیک‌ها مؤثر است.
- در صورت درمان به‌موقع، علائم حیوان خانگی معمولاً طی ۴۸ ساعت بهبود می‌یابد.
درمان و حذف کنه
در صورت مشاهده کنه روی حیوان خانگی، رعایت نکات زیر برای حذف ایمن آن ضروری است:
مراحل حذف کنه
مرحله ۱: آماده‌سازی
- دستکش لاتکس یا لاستیکی بپوشید تا با خون کنه یا محل گزش تماس مستقیم نداشته باشید.
- یک شیشه با درپوش و الکل تهیه کنید تا کنه را پس از برداشتن در آن قرار دهید.
- در صورت امکان، از فردی برای نگه داشتن حیوان کمک بگیرید.
مرحله ۲: حذف کنه
- با استفاده از موچین، کنه را نزدیک به سطح پوست بگیرید.
- به آرامی و با فشار یکنواخت به سمت بالا بکشید و آن را در شیشه بیندازید.
- کنه را نچرخانید و نکشید، زیرا ممکن است قطعات دهانی در پوست باقی بمانند.
- از فشار دادن یا له کردن بدن کنه خودداری کنید.
مرحله ۳: ضدعفونی و نظارت
- محل گزش را ضدعفونی کنید و دست‌های خود را بشویید.
- موچین را با الکل یا شعله استریل کنید.
- طی چند هفته ناحیه گزش را بررسی کنید و در صورت مشاهده التهاب یا عفونت، حیوان را به دامپزشک ببرید.
پیشگیری از کنه
- محصولات پیشگیرانه مشابه درمان کک می‌توانند از آلودگی به کنه جلوگیری کنند.
- با کوتاه نگه داشتن چمن و حذف علف‌های هرز، فضای مناسب برای کنه‌ها را کاهش دهید.
- بعد از هربار بیرون رفتن حیوان خانگیتان جوانب احتیاط را رعایت کنید و بررسی ها لازم را انجام دهید.
نتیجه گیری
کک‌ها و کنه‌ها می‌توانند خطرات جدی برای حیوانات خانگی و خانواده‌ها ایجاد کنند. با شناخت علائم، درمان به‌موقع و پیشگیری مناسب می‌توانید سلامت حیوانات خانگیتان را تضمین کنید و محیطی امن و سالم برای آنها فراهم آورید.
پاسخ‌ها